Kamyon şoförleri ve inşaatçılar yazılımcıları solladı. 2025 yılının gözde meslekleri belli oldu

[Oyuncu]

Dünya Ekonomik Forumu tarafından yayımlanan 2025 Mesleklerin Geleceği Raporu, çarpıcı bir tablo ortaya koydu. Son 5 yıl içinde talep görecek meslekler arasında zirvede, çiftlik işleri, tarım işçileri, inşaat ustaları ve kamyonla teslimat hizmetleri var. Yazılım mesleği geri sıralarda yer aldı. Aynı dönemde, önemi azalacak meslekler içinde kasiyerlik, yönetici asistanlığı ve temizlik görevlileri yer aldı. Yaşam maliyetlerindeki artış ve küresel enflasyon, meslekleri şekillendiriyor.

Rapor, 2030 yılına kadar iş gücü piyasasında yaşanacak dönüşümün mesleklerin yüzde 22’sini etkileyeceğini ortaya koyuyor.

Dönüşüm sonucunda 170 milyon yeni rol oluşurken, 92 milyon rolün ortadan kalkacağı ve buna bağlı olarak net 78 milyonluk bir iş artışı gerçekleşeceği öngörülüyor.

Teknolojik ilerlemeler, demografik değişimler, jeoekonomik gerilimler ve ekonomik baskılar, bu dönüşümün başlıca itici güçleri olarak dünya genelindeki sektörleri ve meslekleri yeniden şekillendiriyor.

2030 yılına kadar işgücü piyasasını yönlendirecek temel etkenler şöyle:

- Yaşam maliyetlerindeki artış, iş gücü piyasasında dönüşüme neden olan başlıca etkenlerden biri olarak öne çıktı.

- İşverenlerin yarısı, artan maliyetlerin iş modellerini dönüştüreceğini öngörüyor.

- Küresel enflasyonda gözlenen gerilemeye rağmen, fiyat baskıları ve yavaşlayan ekonomik büyümenin 2030’a kadar dünya genelinde 6 milyon işi ortadan kaldıracağı tahmin ediliyor.

2025 YILINDA EN GÖZDE MESLEKLER NELER?

Rapora göre, en çok rağbet görecek 5 meslek şöyle sıralandı:

1- Çiftlik işçileri, tarım işçileri

2- Hafif kamyon ve teslimat hizmetleri

3- Yazılım ve uygulama geliştiricileri

4- İnşaat çalışanları

5- Mağaza satış elemanları

2025 YILINDA GÖZDEN DÜŞECEK MESLEKLER NELER?

Rapora göre, en az rağbet görecek 5 meslek şöyle sıralandı:

1- Kasiyerler ve bilet gişesi çalışanları

2- İdari ve yönetici asistanları

3- Bina bakımı ve temizlik çalışanları

4- Malzeme kayıt ve stok işleri

5- Baskı işleri

ŞİRKETLER YAPAY ZEKAYA YÖNELİYOR Yapay zekâ, iş modellerini önemli ölçüde dönüştürüyor. Küresel ölçekte işverenlerin yarısı, yapay zekânın sunduğu yeni fırsatları değerlendirmek amacıyla faaliyetlerini yeniden konumlandırmayı planlıyor. Bu değişime yönelik en yaygın yaklaşım, çalışanların yeniden beceri kazanmasına veya becerilerini geliştirmesine yatırım yapmak. İşverenlerin yüzde 77’si bu doğrultuda adım atacağını belirtiyor. Bununla birlikte, yüzde 41’i yapay zekânın otomatikleştireceği bazı görevler nedeniyle iş gücünü azaltmayı öngörüyor. İşverenlerin neredeyse yarısıysa, yapay zekâdan etkilenen pozisyonlardaki çalışanlarını farklı departmanlara kaydırmayı planlayarak hem beceri açığını kapatmayı hem de teknolojik dönüşümün insan üzerinde yaratabileceği olumsuz etkileri hafifletmeyi hedefliyor. Hızla gelişen teknolojiler, iş dünyası liderleri, politika yapıcılar ve çalışanları iş birliğine zorluyor. Tüm paydaşların, bir yandan iş gücünü bu değişimlere hazırlamaya çalışırken diğer yandan da sektörler ve ülkeler arasında ortaya çıkabilecek işsizliği önlemek için sorumluluk alması gerekecek.

Raporda, bu değerlendirmelerin ışığında, en çok talep görecek meslekler de sıralandı

EN ÇOK TALEP GÖRECEK MESLEKLER NELER?

Raporda, bu değerlendirmelerin ışığında, en çok talep görecek meslekler de sıralandı. En çok rağbet görecek 5 meslek, veri çözümleyici ve veri bilimcileri, yapay zeka ve makine öğrenimi uzmanı, büyük veri uzmanı, dijital pazarlama ve strateji uzmanı ve proses otomasyon uzmanı.

Listenin tamamı ise şöyle:

Veri Çözümleyici ve Veri Bilimcileri

Yapay Zeka ve Makine Öğrenimi Uzmanı

Büyük Veri Uzmanı

Dijital Pazarlama ve Strateji Uzmanı

Proses Otomasyon Uzmanı

İş Geliştirme Uzmanı

Dijital Dönüşüm Uzmanı

Bilgi Güvenliği Analisti

Yazılım ve Uygulama Geliştiricileri

Nesnelerin İnterneti (Iot) Uzmanı

Proje Yöneticisi

İşletme Hizmetleri ve Yönetim Müdürü

Veritabanı ve Ağ Uzmanları

Robotik Mühendisi

Stratejik Danışman

Yönetim ve Organizasyon Analistleri

Fintech Mühendisi

Mekanik ve Makine Tamircileri

Organizasyonel Gelişim Uzmanları

Risk Yönetimi Uzmanı

ANKETE 1000 ŞİRKET KATILDI

Dünya çapında 1.000’in üzerinde şirketin katılımıyla hazırlanan rapor, günümüzde iş dünyasının dönüşümünün önündeki en büyük engelin beceri açığı olduğuna işaret ediyor.

İşverenlerin yüzde 63’ü, karşılaştıkları en önemli zorluğun beceri eksikliği olduğunu vurgularken, mevcut işlerde gerekli becerilerin yaklaşık yüzde 40’ının değişmesi bekleniyor.

Yapay zekâ, büyük veri ve siber güvenlik alanlarındaki teknoloji becerilerinin talebi hızla artarken, yaratıcı düşünme, dayanıklılık, esneklik ve çeviklik gibi insani beceriler de kritik önemini koruyacak. Hızla değişen iş piyasasında, her iki beceri türünü de barındıran bir birleşik beceri setinin giderek daha gerekli hale gelmesi bekleniyor.

YAPAY ZEKA VE ENERJİ ÖNE ÇIKIYOR Ön saflarda yer alan roller ile bakım ve eğitim gibi temel sektörlerin, 2030’a kadar en yüksek iş artışını yaşaması bekleniyor. Yapay zekâ ve yenilenebilir enerji alanındaki gelişmeler de iş piyasasını yeniden şekillendirerek teknoloji veya uzmanlık gerektiren birçok rolde talebi artırıyor. Buna karşılık, grafik tasarımcılar da dahil olmak üzere rutin bazı rollerin talebinde gerileme gözleniyor. Raporda, “Üretken yapay zekâ ve hızla değişen teknolojik ekosistem hem eşsiz fırsatlar sunuyor hem de ciddi riskler yaratarak sektörleri ve iş gücü piyasalarını dönüştürüyor,” görüşü hakim. DÜNYANIN EN GÖZDE YETENEKLERİ HANGİLERİ OLACAK? Raporda, 2030 yılında öne çıkacak beceriler de sıralandı. 1- Yapay zeka ve büyük veri 2- Siber güvenlik 3- Teknolojik okuryazarlık 4- Yaratıcı düşünme 5- Dayanıklılık ve esneklik 6- Merak ve yaşan boyu öğrenme 7- Liderlik ve sosyal etki 8- Yetenek yönetimi 9- Analitik düşünme 10- Çevresel sorumluluk TARIM, KAMYON TAŞIMACILIĞI, İNŞAAT ÖNDE Tarım işçileri, kuryeler ve inşaat işçileri gibi ön saflardaki roller, 2030 itibarıyla en büyük mutlak iş artışını yakalayacak. Nüfus eğilimleri ve temel sektörlerdeki artan taleple birlikte hem hemşireler gibi bakım sektörü çalışanları hem de eğitim alanındaki profesyoneller için önemli bir büyüme öngörülüyor. Yapay zekâ, robotik ve özellikle yenilenebilir enerji ile çevre alanlarındaki gelişmelerin ise bu uzmanlıkları gerektiren rollere olan talebi artırması bekleniyor. Öte yandan, kasiyerler ve idari asistanlar gibi zaten gerileme eğiliminde olan rollere, üretken yapay zekânın yarattığı dönüşüm nedeniyle grafik tasarımcıların da eklenmesi dikkat çekiyor. NÜFUS YAŞLANIYOR SAĞLIK ÖNE ÇIKIYOR Demografik değişimler de iş gücü piyasasında önemli rol oynuyor. Yüksek gelirli ülkelerdeki yaşlanan nüfus, sağlık hizmetlerine olan talebi artırırken, düşük gelirli ülkelerdeki artan çalışma çağındaki nüfus, eğitim sektöründe büyümeyi tetikliyor. Tüm bu farklılıklar, yetenek yönetimi, eğitim ve mentorluk odaklı iş gücü stratejilerini zorunlu hale getiriyor. Jeopolitik gerilimler ise işletmelerin yüzde 34’ü için en büyük endişe kaynağı durumunda. Ticaret kısıtlamaları ve endüstriyel politika değişimleri de birçok şirketin stratejilerini yeniden şekillendiriyor. Bazı şirketler, offshoring veya reshoring politikalarıyla konum değişikliğine gitmeyi planlıyor. Tüm bu gelişmeler, siber güvenlik gibi alanlardaki becerilere olan talebin daha da artmasına yol açıyor. TÜRKİYE'NİN GÖZDE MESLEKLERİ NEDİR? Genişleyen dijital erişimin, 2025-2030 döneminde Türkiye’de iş gücü piyasasında önemli değişimlere yol açması bekleniyor. Türkiye'de durum, ülkede faaliyet gösteren firmaların yapay zekâ ve robotik gibi teknolojileri daha yoğun şekilde benimsemesinin önünü açacak. Ayrıca Türkiye’deki şirketlerin yüzde 60’ı, enerji teknolojilerinin iş modellerini dönüştüreceğini öngörüyor. Bu beklentiler, ülkede en hızlı büyümesi öngörülen iş rolleri listesinde de kendini gösteriyor: Robotik Mühendisleri, Yenilenebilir Enerji Mühendisleri ve Otonom ve Elektrikli Araç Uzmanları, önümüzdeki dönemde öne çıkması beklenen meslekler arasında yer alıyor. İşverenler, Türkiye’de 2030 itibarıyla iş başında gereken becerilerinyüzde 44’ünün değişeceğini tahmin ediyor; bu oran, küresel ortalama olan yüzde 39’un üzerinde seyrediyor. Yapay zekâ ve büyük veri, teknolojik okuryazarlık ile siber ağ ve güvenlik, ülkede en hızlı büyümesi beklenen beceriler olarak gösteriliyor. Bunun yanı sıra, çok dilli yetkinliklerin öneminin de küresel ortalamaya göre daha yüksek bir artış göstermesi dikkat çekiyor.